20 urte baino gutxiagotan, NBI Taldea Sondikako (Bizkaia) lau langileko negozio txiki bat izatetik euskal geografia osoan zehar banatutako eta hainbat kontinentetan sakabanatutako industria talde indartsu bat izatera pasa da. Bere sustraietan dago hazteko anbizioa.
Bi dibisio ditu: errodamenduak eta industria. Azken horrek, era berean, hiru negozio-unitate ditu: mekanizazioa (konbentzionala, doitasunezkoa eta sektore aeronautikoan zentratua), eraldaketa metalikoa eta aluminiozko piezen injekzioa eta mekanizazioa. Zortzi lantegi produktibo ditu. Egoitza nagusia Okondon (Araba) du, eta beste instalazio batzuk Bergaran (Betiko Industriak, mekanizatukoak), Mallabian (Ermua Tailerrak, doitasunezko mekanizaziokoak), Ermuan (Egikor, estanpaziokoak), Artean (Aida Ingeniaritza, galdaragintzakoak) eta Mungian (Galindo Industria Metalurgikoak, mekanizazio aeronautikokoak). Indian errodamendu planta bat ere badu, baita aluminioa galdatzeko, injektatzeko eta mekanizatzeko beste bat ere Errumanian, eta ordezkaritza tekniko-komertzialak Errumanian eta Brasilen.
Bere berebiziko hazkundea oso aipagarria da. Datorren urtean 20 urte beteko ditu eta ordurako anbizio handiko helburuak ditu finkatuta: 2019ko salmentak bikoiztea, urtean 50 milioi euro baino gehiagoko fakturazioa eta % 20ko EBITDA lortu arte.
Javier Raya finantza-zuzendariarekin hitz egin dugu, eta mikroenpresa industrial bat, bi hamarkada baino gutxiagoan, guztira 400 langile dituen eta 2015etik burtsan kotizatzen duen multinazional bihurtzeko gakoak azaldu ditu. Gainera, aholku bat eman du euskal enpresak hazteko inbertsioen, enpresen erosketen eta/edo bezeroen edo hornitzaileen elkarteen bidez: “Beti hobe da 100 balio duen zerbaiten % 10 izatea, 10 balio duen zerbaiten % 100 izatea baino”.
Taldea modu esponentzialean hazi da, batez ere azken urteotan, hainbat enpresa erosi ondoren. Nolakoa izan da hazkunde-prozesu hori guztia? Estrategia argia zenuten hasieratik, edo eboluzio bat izan du?
Enpresa Beazeko (Bizkaia) enpresa-hazitegi batean sortu zen, errodamenduen banatzaile gisa. Baina hasieratik argi genuen, denbora aurrera joan ahala, aurrerapausoak eman behar genituela fabrikatzaile bihurtzeko. Errodamendu-lantegi bat sortu genuen Txinan, NBI marka sortu genuen eta bide organikotik hazi gara -bankuek eta SPRIren eta Eusko Jaurlaritzako eta Estatuko beste erakunde batzuen laguntzekin finantzatuta-, baita enpresak erosten ere: 2016an lehenengo hirurak erosi genituen, 2018an beste bat eta 2020an beste hiru. Betiere, enpresa horiek ekoizpen-prozesuaren parte izan zitezen edo gure produktu garrantzitsuen merkataritza-sinergiak egon zitezen. Konpainiaren historian zehar, argi izan dugu mundu mailako erreferentziazko marka izan nahi dugula balio erantsi handiko errodamendu eta produktu teknikoetan.
Eta zer sekretu du hazkunde horrek?
Oso lagungarria izan zen argi edukitzea fabrikatzaile izan nahi genuela, azken bezero izan nahi genuela eta hazi egin nahi genuela. Era berean, 2015eko apirilean BME Growth-era kotizatzera ateratzeak ere lagundu zigun. Baliabide ekonomiko gehiago genituenez, erosketa korporatiboak egin ahal izan genituen, eta azkarrago hazi ahal izan gara. Bi hazkunde mota horien baturak ahalbidetu du NBIren erabateko eraldaketa sortu zenetik.
Enpresa oso dibertsifikatuta dago. Zuen produktuek hainbat sektoretan dituzte aplikazioak: trenbidea, eolikoa, oil & gasa, igogailuak, papera, meatzaritza, nekazaritza… Zer ematen dizue dibertsifikazio horrek?
Bai, hasiera batean mota guztietako jasotze-arloetan hasi ginen. Hor dugu gure fakturazioaren zati garrantzitsuena. Merkatuan erreferentziazko-marka izaten hasi ginen (‘NBI Premium Brand’), eta sektore gehiago gehitu ditugu. Gauza bera gertatu zitzaigun herrialdeekin. 2007an hasi ginen esportatzen, etorkizuna munduko hainbat lekutan egotea zela ulertzen genuelako. Gaur egun, gure produktuen % 70 esportatzen dugu, gutxi gorabehera.
Estrategia horrek, egungoa bezalako uneetan aurrezkiak izatea ahalbidetu dizue.
Bai, dibertsifikazioa onuragarria da beti. Azken urtean gertatu dena ez dago edozein enpresak egin dezakeen aurreikuspenean. Sektore batean gerta daitekeen krisi edo atzeraldi baten aurrean, 80 herrialde baino gehiagotan eta 20 sektore baino gehiagotan saltzen ari bazara – gure kasuan bezala –, kasu bat aurreikuspenen arabera ez badoa, beste batzuk dituzu konpentsatzeko eta garatzeko. Gauza bera gertatzen da herrialdeekin, krisi ekonomiko-sanitarioak agerian utzi baititu pandemiaren aurrean erreakzionatzeko abiadura eta gaitasun desberdinak. Dibertsifikatuta bazaude, askoz aukera gehiago dituzu.
Azken urtea zaila izan da enpresa guztientzat, pandemiaren ondorioz. Nola egin dio aurre NBI Taldeak? Nola eragin dio eta nola egokitu da?
Pandemia iritsi zenean, enpresen fakturazioa nabarmen jaitsi zen, % 15 eta% 50 artean, negozio-unitatearen eta urteko aldiaren arabera. Gainera, hiru enpresa sartu ditugu taldean 2020an, seguruenik ez zen unerik onena, baina egin dugu. Langileen lan, bultzada eta lankidetza handiari esker atera gara aurrera (hainbat ERTE egin behar izan ditugu). Egin genuen azken erosketak, urrian Errumanian, gutxiago eragin zigun, ez baitu hainbeste sufritu. Azkenean, urtearen azken zatia ona izan da eta aurreko urtean baino hobeto amaitu dugu fakturazioan, ez ordea etekinetan. Baina negozio-linea guztietan positiboan amaitu dugu, eta orain, perspektibarekin, arrakastatsua izan dela uste dugu. Pandemiako hilabete gogorren ostean, enpresaren likideziak oso indartuta jarraitzen du.
Nazioartekotzea zuen estrategiaren oinarrizko ardatza da. Nola ekin zaio kanporako irteerari? Oso konplexua izan da? Zer zailtasun nagusi izan ditu enpresak?
Errodamenduaren esparruan mundu mailako bi marka nagusiak -10 multinazional aipagarri inguru daude- alemaniarrak dira. Errodamenduetan gure merkatu nagusia hori da, eta hain merkatu protekzionistan sartzea ez da erraza izan. Presente egon gara eta lehiatzeko gai garela erakutsi dugu. Hainbat urtetako lan hori, 2007tik, zaila izan da, baina etekinak eman ditu. NBI markak ospe handia du merkatuan, bereziki Europa erdialdean.
Berrikuntza funtsezko beste balio bat da NBIn. Etengabeko ahalegin horrek merezi al du, emaitza aipagarriak lortu al dituzue?
Berrikuntza funtsezkoa da gure taldean, produktu eta produkzio-prozesu berriak garatzean oinarritzen baikara. Baldintza normaletan fakturazioaren % 3 eta % 5 artean inbertitzen dugu, baina batzuetan – Okondoko errodamenduen instalazioa garatzen ari ginenean, adibidez – % 15era iristen gara. Egoerak eskatzen zuen, Arabako gure lantegian egin beharreko produktuek eskakizun tekniko eta kalitate oso altuei egin behar baitiete aurre. Ahalegin horri esker, Arabako NBIko lantegiak gure aurreikuspenak sobera bete ditu, eta erreferente izango da doitasunezko errodamenduen fabrikazioan.
Zein dira etorkizunerako plan edo proiektu esanguratsuenak?
50/22 izeneko plan bat dugu, datorren urtean (2022) 50 milioi euro fakturatzea dakarrena. Guretzat oso garrantzitsua da hazkundea. Multinazional erraldoiekin lehiatzen gara eta tamaina behar dugu lehiatzen eta merkatua irekitzen jarraitzeko. Guretzat 2022 helmuga garrantzitsua da eta 100 milioi euroko fakturazioa duen enpresa izan nahi dugu. Ez dakigu noiz izango den, baina kopuru horri erreparatzen diogu, epe luzerako taldeari egonkortasun handia eman diezaiokeela uste dugulako. Nola lortuko dugu? Hazkunde organikoarekin eta, inguruan edo kanpoan enpresa erosteko aukeraren bat agertzen bada, adi egongo gara. Gure errekerimenduak betetzen baditu, haren bila joango gara.
Zer esango zenioke NBI Taldea egiten ari den bezala hazteko anbizioa duen euskal enpresa gazte bati, duela hamarkada bat baino gehixeago zuek zineten bezalako bati?
Euskadin enpresa-tamainako arazo bat dugu, eta hori ahultasun bat da. Gauzak oso ondo egiten dira. Baina tamaina hartzea falta da. Tamainan irabazi nahi duen enpresa bati, bere konpetentzia handia delako eta bezeroarentzako zerbitzu gisa munduko hainbat puntutan egon behar duelako, esango nioke, organikoki hazteaz gain, hazkunde ez-organikoetan edo beste enpresa, bezero edo hornitzaileekiko elkarteetan ere hasi beharko lukeela. Beti da hobea 100 balio duen zerbaiten % 10 izatea 10 balio duen zerbaiten % 100 izatea baino. Beldurra galdu behar diogu horri. Euskadin badira belaunaldi-errelebo baliogabea edo oso zaila duten enpresak, eta horiek aukera onak dira inplikatutako alde guztientzat.