Txina

Txinak nazioarteko merkataritzan duen garrantziaz ez dago zalantzarik, Asia, Afrika, Ozeania eta Amerikako herrialde gehienetako merkataritza-sozio nagusia baita, eta Europako nagusienetariko bat. Euskadirentzat, Txina ezarpen gehien dituen hirugarren herrialdea da, eta berriki pandemia ostean Mexikok eta Estatu Batuek baino ez dute gainditzen. Euskadiko inportazioen jatorriko herrialde nagusienetako bat da, bestalde. Haren dimentsio eta sofistikazioak merkatu lehiakor eta Euskadiko produktuaren hartzaile egiten dute aldi berean, eta zalantzarik gabe, Euskadiko enpresek arretarik handienetakoa jartzen dioten herrialdeetako bat da.

Europarako Euskadiren sarbidea

Bere hazkunde ekonomiko azkarra, nazioarteko merkataritzan duen eragina eta goraka doan botere teknologiko eta militarra dela eta,Txina potentzia global moduan finkatu da zenbait arlotan. Munduko bigarren ekonomiarik handiena da Txina, eta funtsezko egitekoa du munduko hornikuntza-katean, manufaktura-produktuen esportatzaile garrantzitsua eta kontsumo-merkatu handia baita. Bestalde, Zerrendaren eta Ibilbidearen Ekimena estrategiak Asia, Afrika eta Europan duen eragin ekonomikoa eta diplomatikoa zabaldu du. Teknologiaren esparruan, Txinak nabarmen aurreratu du adimen artifizialaren eta telekomunikazioen arloan, eta beste potentzia batzuei aurre egin die sektore gakoetan. Halere, bere posizio globalak erronkak ditu, Estatu Batuekiko eta beste herrialde batzuekiko liskar komertzial eta diplomatikoak edota giza eskubideei edo eskubide politikoei buruzko barne-kezka, besteak beste. Edonola ere, Txinak bere eragina zabaltzen jarraitzen du, eta bere rola birdefinitzen munduko geopolitikan.

Txinako ekonomia munduko handi eta dinamikoenetako bat da, hazkunde azkarra izan du, eta nagusiki nekazaritzan oinarritutako ekonomia izatetik potentzia industrial eta teknologiko izatera igaro da. Azken hamarkadetan zehar, Txinak munduko esportatzaile nagusi gisa eta munduko hornikuntza-kateko pieza gako gisa finkatzea lortu du. Horretarako, manufaktura, teknologia, eraikuntza eta telekomunikazioen sektoreak indartu ditu, besteak beste. Halere, Txinako ekonomiak erronka garrantzitsuak ditu: biztanleriaren zahartzea, beste potentzia batzuekiko, Estatu Batuekiko bereziki, merkataritza-tentsioak eta inbertsio eta esportazioekiko mendekotasuna murrizteko beharra hazkundea orekatzeko. Txinako gobernuak enfasi berezia jarri du sektore teknologikoaren garapenean eta barne-kontsumora eta berrikuntzara bideratutako ekonomia baterako trantsizioan, baina eraldaketa horrek egiturazko eta araudizko egokitzapenak behar ditu.

2023an BPG % 5,2 hazi ostean, espero da 2024an BPGren hazkundea % 4,9an mantentzea, eta hazkunde ekonomikoa izatea 2025-2028 denboraldian. Espero da gobernuak hazkunde hori mantenduko duela asmo handiko zerga-hedapen plan baten bidez eta laguntzak nabarmen handituz. Txina auto elektrikoaren eta automobilgintzako osagarrien (merkatuko bateriarik lehiakorrenetako batzuk barne) industriako esportatzaile gako bihurtuko da. Biztanleriaren zahartzea arazo izatea espero bada ere, Txinak munduko talentuarentzako duen erakargarritasunak industria eutsi ahal izango du.

Txinako lehiakideekiko mendebaldeko protekzionismoa eta Amerikako eta Europako merkatuen dibertsifikazioa mehatxu izan litezkeen arren, Txinak gora jarraituko du nazioarteko merkatuan; bereziki makina-erremintaren, petrokimikaren edo automobilgintzaren merkatuetan, besteak beste. BPGren superabita mantentzea espero da, Txinak kanpoko mehatxuak saihestu ahal izango baititu industria-sektore lehiakor baten bidez eta atzerrian inbertsio gehiago eginda. Txinan atzerriko inbertsioak berreskuratzea espero da, industria nagusien sendotasuna dela eta, lehiakor mantenduko baitira nazioarteko merkatuan.

Txinatar merkatua oso erakargarria da munduko enpresa eta inbertitzaileentzat biztanleria kopuru erraldoiagatik, ekonomia-hazkunde azkarragatik eta gero eta erosahalmen handiagoa duen eta gora doan klase ertainagatik. Txinak aukera nabarmenak eskaintzen ditu kontsumoaren, teknologiaren, automobilgintzaren, osasunaren eta energia berriztagarrien sektorean, besteak beste, eta Asian irismena hobetu nahi duten eta merkatu txinatarraren tamaina eta pluraltasuna baliatu nahi dituzten enpresak erakartzen ditu. Bestalde, Txinako gobernuak erreformak egin ditu atzerriko inbertsioa errazteko eta berrikuntza sustatzeko, nahiz eta erronkak sor ditzaketen erregulazioak eta politikak ere mantentzen dituen, sektore batzuetako murrizketak eta etengabe aldatzen den araudia, esaterako. Erronka horiek gorabehera, Txinako merkatuaren erakargarritasunak gora jarraitzen du bere ekonomiaren dinamismoak, azpiegitura aurreratuetan inbertitzeak eta munduko ekonomian duen posizio estrategikoak bultzatuta.

Txinak aukera handiak eskain baditzake eta ekonomia sendoa badu ere, inbertsioen egonkortasunari eragin diezaioketen erronkak ditu. Estatuak ekonomian duen esku-hartzeak, sektore estrategikoekiko kontrolak eta azkar aldatu daitekeen araudiak ziurgabetasuna sortzen du atzerriko enpresentzat. Bestalde, Estatu Batuekiko merkataritza-tentsioak, besteak beste, eta jabetza intelektualeko eskubideen inguruko kezkek inbertsioak zailtzen dituzte. Isunak, merkataritza-oztopoak eta gobernuak epai- eta enpresa-erabakietan duen eragina ere gogoan izan beharreko arriskuak dira. Faktore horiek gorabehera, Txinako merkatuak erakargarria izaten jarraitzen du, baina enpresek arriskuen arintze-estrategia sendoa izan behar dute, eta prest egon araudi eta politika-inguru dinamiko batera egokitzeko.

Txina finantza-sektoreko inbertsioen konfiantza handitzen saiatzen ari da araudi eta pizgarri berrien bidez, bereziki goi mailako teknologiaren sektorean. Zerga-pizgarri ugari daude enpresentzat: zergak jaistea, burokrazia espezializatua edo muga-zergak murriztea, esaterako. Horrez gain, finantza-sektoreak asko hobetu du, eta ezkutuko bankua edo kapitalak zuritzea eta antzeko arazoak asko murriztu dira.

1978an hasitako erreformetatik, Txinak ekonomia liberalizatu du pixkanaka, eta kanpo-merkataritza sustatu du, atzerriko inbertsioak erakarri ditu eta sektore industrialen modernizazioa bultzatu du. Prozesu hori dela eta, Txina Munduko Merkataritza Erakundean (MME) sartu zen 2001ean, eta horrek bere integrazioa azkartu zuen munduko merkataritzan, eta munduko esportatzaile nagusiena bilakatzeko aukera eman zion. Irekiera gorabehera, Txinak nolabaiteko kontrola mantentzen du sektore estrategikoetan eta nazioko enpresen garapenaren alde egiten duten politikak aplikatzen ditu, bereziki teknologia eta energian. Halere, herrialdeak atzerriko kapitalarekiko irekiera eta barne-interes ekonomikoen babesaren arteko oreka bilatzen jarraitzen du, eta horrek aukera ematen dio bere posizioaren abantailak handitzeko munduko merkatu handienetako baten gisan.

Txinak atzerriko enpresei eragiten dieten merkataritzarako oztopo zenbait ditu oraindik; muga-zergak, atzerriko jabetzari murrizketak eta sektore batetik bestera aldatzen den araudi konplexua, adibidez. Kontrol zorrotzak daude industria estrategikoetan, teknologian, telekomunikazioetan eta energian, besteak beste. Horietan, atzerriko enpresek araudi zorrotzak bete behar dituzte, edo tokiko konpainiekin elkartu, operatu ahal izateko. Bestetik, Txinak nazioarteko enpresentzat betetzen zailak izan daitezkeen estandar tekniko eta egiaztatze-baldintzak darabiltza. Muga-zergez gaineko oztopoek ere, inportazio-baimenak edo ikuskapen-prozedurek, esaterako, merkaturako sarbidea moteltzen dute. Horri “Made in China 2025” politika gehitu behar zaio. Politika horrek autosufizientzia bilatzen du sektore gakoetan, eta horrek kezka sortu du lehia bidegabearen edo atzerriko enpresentzako sarbide desberdinaren inguruan. Merkataritzari jarritako oztopo horiek Txinak bere ekonomia babesteko eta munduko merkatuan enpresa nazionalen hazkundea bultzatzeko ahalegina islatzen dute.

Azken hamarkadatan hobetu egin da atzerriko inbertitzaileentzat Txinako lege-segurtasuna, baina oraindik erronka nabarmenak ditu. Txinak araudia indartu du inbertsioak babesteko. Horretarako, Atzerriko Inbertsioaren Legea aldarrikatu zuten 2020an, gardentasuna hobetzeko eta nazioko eta nazioarteko enpresen arteko baldintza-berdintasuna bermatzeko. Halere, kezkak daude oraindik jabetza intelektualeko eskubideen, independentzia judizialaren eta legeen aplikazio koherentearen inguruan, bereziki sektore garrantzitsuetan: teknologia eta datuak, esaterako. Era berean, atzerriko enpresek maiztasun handiko araudi aldaketei eta balizko murrizketei aurre egin behar diete sektore estrategikoetan.