Polonia eta Ukraina

Euskadik gero eta enpresa-harreman gehiago ezarri ditu Poloniarekin azken urteetan, manufaktura-industria, automobilgintza, energia berriztagarriak eta teknologia aurreratuen sektore estrategikoetan elkarrekiko interesak eraginda.

Polonia kide gakoa da Euskadiko enpresentzat Erdialdeko Europan duen kokapen estrategikoagatik eta hazten ari den ekonomiagatik. Ukrainari dagokionez, gatazka armatuak geldiarazi egin du Euskadiko enpresaren interes gero eta handiagoa herrialdean. Bertan, Euskadik herrialdearen berreraikuntzan laguntzeko aukera du, bereziki azpiegituretan, energian eta teknologian. Europa eta herrialde horien arteko hurbiltasunak eta lotura historikoek merkataritza-harremanak indartzeko inguru onuragarria ahalbidetu dute.

Inguru onuragarria Euskadiko enpresaren merkataritza-garapenerako

Polonia helmuga erakargarri bihurtu da automobilgintzaren eta teknologia berrien industriarako, gobernuak atzerriko kapitala erakartzeko interesa baitu. Era berean, eragin ekonomikoa aurreikusten da EBren dirulaguntzen ordainketei berriz ekin ostean, blokeatuta baitzeuden aurreko gobernuaren ekintzen ondorioz. Ukrainan pixkanaka gerra aurreko mailetara leheneratzea espero da, bereziki atzerriko inbertsioak eta herrialdeko sektore gakoen pixkanakako susperraldiak eutsita. Edonola ere, hori gatazkaren bilakaeraren eta haren bukaeraren araberakoa izango da.

Poloniako ekonomia Erdialdeko eta Ekialdeko Europako dinamikoenetakoa da, eta hazkunde handienetakoa du. Dibertsifikazio sendoa eta sektore nabarmen hauetan erresilientzia handia duelako ezagutzen da: manufaktura, automobilgintza, makineria, produktu elektronikoak eta nekazaritza-sektorea. Azken horrek zerealen, frutaren eta esnekien ekoizpen zabala egiten du.

Merkatuek konfiantza dute Poloniako gobernu berrian, eta ondorioz, zlotya errebalorizatzen ari da, eta atzerriko inbertsioak erakartzen. Enplegua inoizko zenbatekorik altuenetan da, eta nabarmen hazi da kontsumo pribatua eta higiezinen merkatua. Polonia Europako politika protekzionisten onuradun nagusienetakoa da, eta inbertsio handiak egin ditu auto elektrikoen manufakturan.

Ukrainari dagokionez, BPG gerra aurreko mailara gerturatzea espero da, baina hazkundearen aurreikuspena zuhurra da gatazkaren ziurgabetasuna dela eta. 2025-2028 denboraldian atzerriko inbertsioa pixkanaka haziko dela uste da.

Poloniako kanpo sektoreak funtsezko zeregina du ekonomian, eta manufakturatutako produktuak esportatzen dira bereziki: besteak beste, automobilak, makineria, produktu elektronikoak eta ondasun industrialak merkataritza-kide nagusiei, eta bereziki Alemaniari, esportazioen herena jasotzen baitu. Herrialdeak indartu egin du Europa Erdialdeko logistika eta banaketa-zentroaren zeregina, eta duen kokapen geografiko estrategikoaz baliatu da. Azken urteetan, bere merkataritza-harremanak dibertsifikatu ditu, eta Europatik kanpoko merkatuetara zabaldu da: Txina eta Estatu Batuak, esaterako. Horrek sendotu egin du munduko kanpo merkataritzan duen posizioa.

2023an superabit txiki bat izan bazuen ere, uste da aurten defizit txiki bat izango duela Poloniako merkataritza-balantzak. Aurrekaririk gabeko barne-eskaria dela eta izango da hori bereziki, eta inportazioak handitu egingo dira.

Ukrainan, merkataritza-balantzaren defizitak gora egitea espero da, herrialdea inportazioez hornitzen baita nagusiki. Hala ere, pixkanaka ekoizpena handitu ahala, esportazioak ere handitzea espero da, defizita nabarmen jaitsiz.

Poloniako merkatua Europa Erdialdeko handi eta dinamikoenetakoa da, eta etengabe ari da hazten. Gainera, 38 milioi biztanle baino gehiago ditu, eta gora doan erosahalmen handiko klase ertaina. Polonia merkatu erakargarria da duen egonkortasun politikoagatik, Europar Batasuneko kide izateagatik eta kokapen estrategikoagatik. Horiek guztiak direla eta, logistikarako eta banaketarako gune garrantzitsua da.

Poloniako automobilgintzaren sektorea boom bat izatear dagoela dirudi, kontsumoaren nahiz ekoizpenaren aldetik. EBk Txinako ibilgailu elektrikoei zigorra ezarri dienez, Polonia sektoreko inbertsio eta dirulaguntzen helmuga nagusia bihurtu da, eta inoizko enplegu-tasarik handienak automobilen erosketa handituko du herrialdean. Halaber, Poloniaren hazkunde ekonomikoa ondasun pribatuen kontsumoaren igoeran ere nabarituko da, ondasun teknologikoen erosketan barne. Sektore energetikoan, Poloniako gobernuak energia berriztagarrietan inbertsioa handituko duela iragarri du.

Polonian arriskua txikia da, egonkortasun politiko eta ekonomikoagatik eta EBren parte delako. Bestalde, Poloniako egungo gobernuak Europako Batzordearen konfiantza berreskuratzea lortu du, eta hori dela eta, blokeatu ziren funtsak abian jarri dituzte berriz ere. Hori horrela, Poloniako merkatuarekiko nazioarteko konfiantza berreskuratu da, eta inbertitzaileentzat erakargarriagoa bihurtu da.

Ukraina gogor jo du Errusiarekiko gatazkak, eta herrialdearen ekialdea izan da eragin handiena jaso duen ingurua. Hala, esponentzialki handitu da inbertitzaile gehienentzako arriskua. Inbertsioak erakartzea gatazka bukatu edo mugatzeak baldintzatuta egongo da, baita arrisku gehien hartzen dituztenentzat ere. Berreskurapen ekonomikoa suntsitu gabeko zonak gidatuko du, mendebaldeak, hain zuzen ere.

Azken urteetan, zenbait sektore estrategikotan estatuaren kontrola handitzeko bidea ireki da, baita teknologiaren eta berrikuntzaren garapenera bideratutako industria-politikak sustatzeko ere. Bestalde, Estatuak zeregin garrantzitsua du Europar Batasunaren funtsak banatzen eta hazkundera eta gizarte-kohesiora bideratutako politika ekonomikoak sustatzen.

Ukrainan gobernuaren esku-hartzea nahiko handia da, kontuan izanda herrialdea gerra-legearen mende dagoela. Horrek esan nahi du gobernuak kontrol zorrotza duela finantza- eta banku-sektorearekiko nazioaren segurtasun-arrazoiengatik. Ez da aurreikusten inbertitzeko eta funtsak herrialdetik ateratzeko mugaketak laster kenduko direnik.

Poloniak nazioarteko merkataritzara oso irekitako ekonomia du, 2004an Europar Batasunean sartu izanak eta merkatu bakarrerako duen sarbideak bultzatuta. Irekiera horrek aukera eman du kanpo merkataritzak BPGren zati handi bat ordezkatzeko, esportazioak eta inportazioak etengabe ari baitira handitzen. Herrialdeak merkataritza ahalbidetzen duen azpiegitura modernoa garatu du, eta merkataritza-itunak sinatu ditu EBren baitan munduko merkatuekin.

Mendebaldeko herrialdeentzako salgaien garraiorako logistika-zentro garrantzitsua bihurtu da; Alemaniatik Erdialdeko eta Ekialdeko Europara, esaterako.

Ukraina pieza gakoa zen nazioarteko merkataritzan, Ekialdeko Europako nekazaritza- eta ekoizpen-industria gakoa baitzen. Muga-zergak baxuak dira herrialdean, eta zenbait itunek ezabatu egiten dituzte.

Poloniak ia ez du merkataritzako oztoporik, herrialdeko ekonomia nazioarteko merkataritzaren mende baitago hein handi batean. Inportazioko muga-zergak baxuak dira; % 2,9koak batez beste, eta munduko baxuenetakoak. Muga-zergez gaineko oztopoak ere gutxienekoak dira. Horregatik guztiagatik, Polonia herrialderik eraginkor eta merkeenetakoa da inbertitzeko edo inportatzeko orduan.

Errusiarekiko gatazkak eragindako zailtasunak direla eta, Ukrainak atzerriko dibisekiko kontrol zorrotza ezarri behar izan du. Gerra dela eta, oso handia da aurreikusi ezin diren berehalako murrizketak ezartzeko arriskua.

Lege-arriskuak txikiak dira Polonian, gobernuak prozedura burokratikoak eta administratiboak errazteko eta merkatzeko eta atzerriko inbertsioentzat inguru atsegina sortzeko ahalegin iraunkorra egin baitu.

Ukrainari dagokionez, herrialdeko egoera dela eta, sistema judiziala ez dago erabateko funtzionamenduan; eta hortaz, lege-auzi guztiak luzeak, eta ondorioz, garestiak dira. Bestalde, sistema judiziala ez da erabat gardena eta independentea, eta izaera politikoa duten interferentzien mende dago. Gainera, egungo egoera dela eta, Ukrainak ezin izan du aurrera egin ustelkeriaren aurkako borrokan.