ASEAN

ASEAN (Hego-Ekialdeko Asiako Tratatuaren Erakundea) eskualdeak gero eta interes handiagoa du Euskadiko enpresentzat, hazkunde ekonomiko azkarra izan baitu, biztanleria gazte eta dinamikoa baitu eta kideetako batek, Singapurrek, Asia-Pazifikoko Hub estrategiko gisa duen rola dela eta. Munduko ekonomiarik dinamikoenetako batzuk ditu, Vietnam, Indonesia eta Filipinak, besteak beste; eta 600 milioi pertsonako balizko merkatua du. Aukera nabarmenak ditu manufakturaren, energia berriztagarrien, mugikortasunaren eta azpiegituren industrietan, besteak beste. Bestalde, kideetako askok EBrekin dituzten merkataritza-hitzarmenek eskualdera sartzea errazten dute. Era berean, balio erantsi altuko produktuen eta soluzio teknologikoen eskaria erakargarria da Euskadiko enpresen nazioartekotzerako eta dibertsifikaziorako.

Munduko hazkunde ekonomiko handieneko eskualdea

ASEAN eskualdeak posizio global estrategikoa du munduko bloke ekonomikorik dinamikoenetako baten moduan. 10 herrialdek osatzen dute, 600  milioi baino gehiagoko merkatua du eta BPG konbinatuak munduko bosgarren ekonomiarik handiena gisa kokatzen du. ASEAN nodo gakoa da nazioarteko hornikuntza-kateetan, bereziki manufaktura, elektronika, itsas merkataritza eta teknologiaren sektoreetan. Horrez gain, bere kokapen geografikoak Asia, Europa eta Amerika arteko merkataritza-ibilbide nagusiak konektatzen ditu. Eskualdeko Ekonomia Elkarte Integrala (RCEP) moduko hitzarmenen bidez, ASEANek bere eragina zabaldu du nazioarteko merkataritzan, eta hazkunde-motor gisa eta atzerriko inbertsio zuzenerako helmuga erakargarri gisa finkatu da.

ASEANen ekonomiak dibertsifikazio nabarmena du, eta hori gakoa izan da bere erresilientzia eta hazkunde iraunkorrerako. Eskualdeak Singapur moduko ekonomia aurreratuak eta Vietnam edo Indonesia moduko hazkunde azkarreko merkatu berriak nahasten ditu, eta horrek ekosistema orekatu eta osagarria sortzen du. Manufaktura, nekazaritza, teknologia, finantza-zerbitzuak eta turismoa dira sektore gakoak, eta gero eta arreta handiagoa jartzen dute industria berde eta digitalean. Dibertsifikazio horri esker, ASEAN aldaketa globaletara egokitu daiteke eta sektore bakarraren mende egoteari lotutako arriskuak gutxitu. Bestetik, integrazio ekonomikoko politikek eta RCEP moduko akordioek eskualde arteko lankidetza indartzen dute, inbertsio berriak sustatzen dituzte eta berrikuntza bultzatzen dute hainbat alor ekonomikotan.

Hazkundea egonkorra izatea espero da, % 4ko batez bestekoarekin elkarteko herrialdeetan. Hazkunde hori manufaktura eta zerbitzuen sektoreek gidatuko dute, eta elektronika eta turismoa izango dira sektorerik indartsuenak.

ASEAN eskualdeko kanpo-sektorea da ekonomiaren motorrik handienetakoa, eta haren ezaugarria da merkataritza dinamikoa eta balio-kate globaletan integrazio indartsua izatea. Eskualdea manufaktura-ondasunen, produktu elektronikoen, baliabide naturalen eta elikagaien esportatzaile garrantzitsua da. Industria-esportazioak handitu egin dira elkarteko herrialde gehienetan. Aldiz, makineria, teknologia eta kontsumo-ondasunak inportatzen ditu. Erakundeko herrialde horietako gehienetan lan-baldintzak hobetu direnez, kontsumo-ondasunen inportazioa handitu da. Herrialde kideek elektronikaren manufakturaren aldeko hautua egin dute, eta espero da horrek superabita sortuko duela merkataritza-balantzan 2025-2028 denboraldian. Esportazioak ez dira simetrikoki hazten ari, Singapur eta Indonesiak askoz gehiago esportatu baitute Malaysia, Thailandia, Filipinak eta Vietnamek baino.

Hala ere, Txina, Japonia eta Hego Korea moduko potentzia ekonomikoekiko gertutasunak, RCEP moduko merkataritza-akordio gakoek eta aldebiko tratatuek konektagarritasun globala indartu dute. Bestalde, atzerriko inbertsio zuzena gora doa eskualdean, egonkortasun politiko erlatiboa, garapenean dauden azpiegiturak eta enpresen aldeko politikak direla eta. Inguru horrek ASEAN eskualde gako egiten du munduko merkataritzan, eta gero eta garrantzi handiagoko ardatza munduko ekonomian.

ASEANen merkatuak etorkizun oparoenetakoa du eta dinamikoenetakoa da mundu mailan. 600 milioi biztanle ditu, eta kontsumoa bultzatzen duen klase ertaina gora doa. Merkatua askotarikoa da, eta Singapur moduko ekonomia aurreratuak eta Indonesia, Vietnam eta Filipinak moduko hazkunde azkarreko ekonomia berriak uztartzen ditu. Eskualdea manufakturaren, teknologiaren eta zerbitzuen gune garrantzitsua da, eta gero eta gehiago begiratzen dio digitalizazioari eta industria berdeei. Hori dela eta, aukera-sorta zabala eskaintzen du, bereziki osagai elektronikoen, ibilgailu elektrikoen osagaien eta energietarako piezen hornikuntza-katean. Bestetik, ASEAN merkatua ekonomikoki integratua dago RCEP eta ASEANeko Komunitate Ekonomikoa (AEC) moduko akordioei esker, ondasunen, zerbitzuen, inbertsioen eta pertsonen zirkulazio askea sustatzen baitute. Horrek Asia-Pazifikoan hedatu nahi duten enpresentzako helmuga estrategiko egiten du ASEAN.

ASEAN eskualdeko arriskua nabarmen aldatzen da kide batetik bestera, desberdintasun handiak baitaude garapen ekonomiko, egonkortasun politiko eta legediari dagokienez. Singapur eta Malaysia moduko herrialdeek arrisku txikiagoa dute egonkortasun politikoa, azpiegitura aurreratuak eta legedia mesedegarriak dituztelako. Aldiz, Birmania edo Laos moduko ekonomia berriek erronka handiagoak dituzte: ziurgabetasun politikoa, mugak azpiegituretan eta legezko oztopoak, besteak beste. Bestalde, eskualdeak oro har baditu arrisku komunak: klima aldaketatik eratorritako gertakariak jasateko arrisku handia, tentsio geopolitikoak Hego Txinako itsasoan eta kanpo-merkatuekiko mendekotasuna. Erronka horiek gorabehera, merkataritzarako eta inbertsiorako, bereziki sektore berrietan eta epe luzerako ikuspegiarekin, ASEAN eskualde erakargarri egiten dute alderdi hauek: ekonomia-integraziorako ahaleginek, inbertsioa hobetzeko politikek eta klase ertainaren hazkunde iraunkorrak.

Eskualdeko tratatuak ASEANen kideen politikak bateratzen saiatu diren arren, herrialde kideek ikuspegi politiko desberdinak dituzte estatuak ekonomian izan beharreko jardueraren gainean. Singapur eta Malaysia moduko ekonomietan, estatuak eginkizun aktibo baina estrategikoa du; inbertsioa, berrikuntza teknologikoa eta sektore gakoen garapena sustatzen dituzte, maiz estatuko enpresen edo funts burujabeen bidez. Bestetik, Vietnam eta Birmania moduko herrialdeetan estatuaren kontrola handiagoa da, bereziki energia eta baliabide naturalen moduko industria estrategikoetan. Indonesia, Thailandia eta Filipinak erdibidean daude, eta globalki lehiatu ezingo luketen garapen-bideko industria gakoak babesteko joera dute.

ASEAN eskualdea merkataritzari bereziki irekita dago, ekonomia-integrazioko estrategia baitu, eta balio-kate globaletan hub eginkizuna baitu. ASEANeko Komunitate Ekonomikoa (AEC) eta Eskualdeko Ekonomia Elkarte Integrala (RCEP) akordioen bidez, herrialde kideek muga-zergak murriztu dituzte, merkataritza erraztu dute eta ondasun, zerbitzu eta pertsonen zirkulazio askea sustatu dute. Horrez gain, ASEANek aldebiko eta alde askotariko itunak ezarri ditu Txina, Japonia, Hego Korea eta Europar Batasuna moduko ekonomia gakoekin, eta konektagarritasun globala indartu du. Merkataritzako irekiera horrek bere lehiakortasuna indartu du, eta atzerriko inbertsioak erakarri eta esportazioak dibertsifikatu ditu. Hala ere, badira erronka batzuk: herrialdeen arteko legedi desberdintasunak eta merkataritza-azpiegitura sendoagoa izateko beharra ahalmena erabat ustiatu ahal izateko.

ASEANen muga-zergak baxuak dira erakundearen politika bateratua dela eta, eta beste herrialde eta erakunde erregionalekin dituzten akordioak direla eta. Hala ere, esan behar da ASEANen tratatuek sektore batzuk bakarrik barne hartzen dituztela, eta hortaz, muga-zerga altuak aurki daitezke akordio horietan ez dauden sektoreetan, automobilgintzan, esaterako. Thailandia, Indonesia eta Filipinek dituzte merkataritzako oztopo gehien ASEANen, bereziki muga-zerga oso altuak eta merkataritza-baimenak eskuratzeko baldintza oso zorrotzak dituztelako. Aldiz, Malaysia eta Singapurrek erabat erreformatu dituzte zerga eta administrazio-sistemak, eta herrialde askoz irisgarriagoak bihurtu dira. Badira politikak bateratuz eta prozesuak erraztuz oztopo horiek murriztu nahi dituzten ekimenak, baina haien ezarpena erronka da oraindik eskualdeko herrialde batzuetan.

Filipinak eta Indonesiako lege-sistemak arrisku handikotzat jotzen dira, burokrazia motela eta ez irisgarria dutelako, eta ez dutelako legedi eraginkorrik jabetza intelektualaren babesaren moduko alorretan. Gainera, herrialde horiek ustelkeria-tasa altua dute. Thailandiak, aldiz, legedi nahiko garatua eta onuragarria du negozioetarako, baina ezegonkortasun politikoak ziurgabetasuna sor dezake. Vietnameko legedia hobetu egin da inbertsioa errazten duten erreformen bidez, baina badira oraindik zenbait erronka: koherentziarik gabeko legeen aplikazioa eta burokraziaren konplexutasuna, esaterako. Malaysia eta Singapurrek lege-arrisku gutxi dute, nazioarteko legediarekin bat egiten duten legedi modernoak baitituzte, eta ASEANeko beste herrialde batzuetakoa baino independenteagoa den lege-sistema.