Kolonbia

Kolonbiak ekonomia irekia du eta hazkunde handia izan du azken urteotan, merkatu erakargarria bihurtu baita nazioarteko inbertitzaileentzat duen kokapen estrategikoarengatik, baliabide naturalengatik eta hiriguneen dinamismoarengatik eta erakargarritasunarengatik.

Merkatu dinamikoa, irekia eta aukera handiak eskaintzen dituena

Kolonbia herrialde erakargarria da atzerriko zuzeneko inbertsioarentzat. Sektore pribatuarentzako politika publikoak hobetu egin dira, hala nola enplegua formalizatzea, burokrazia murriztea, aliantza publiko-pribatuak sustatzea eta azpiegiturak garatzea. Kolonbia Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundean sartu zen 2020an eta inbertitzailearen babesa hobetu zuen hala. Gustavo Petro Kolonbiako presidente izendatu zutenean (2022-2026) Kolonbiako ezkerreko lehen presidentea bihurtu zen eta horrek ziurgabetasuna eragin du hainbat sektoretan inbertsio berrientzat, esaterako, erauzketetan. Herrialdeak arazo sozialak eta indarkeria-arazoak izaten jarraitzen du eta ekonomia oso lotuta dago lehengaien esportazioarekin.

Herrialdeko ekonomiaren hazkundea moteldu egin da eta erritmo geldoan hazi da; 2023an % 0,6ko igoera. 2024rako % 1,1 espero da. 2025-2028 aldirako, urteko BPG % 3 igotzea aurreikusten da. Inflazioaren hazkundearen dezelerazioak eragina izango du familien kontsumoaren hazkundean, eta, munduko ekonomiaren hazkundeak sustatutako kanpo-eskariarekin batera, barne-hazkundea eragingo du. Gastu soziala handitu egingo da, baina mugak izango dira gastuan aurrekontu-defizitaren ondorioz. Hori izango da Kolonbiako ekonomia sustatuko duten beste faktoreetako bat.

Herrialdeak mendekotasun handia du lehengaien esportazioekiko, bereziki, petrolioarekiko. Inportazioak handituz joan dira, barne-merkatuaren eskaria geroz eta handiagoa delako. Merkataritzako balantzari dagokionez, aurreikusten da kontu korrontearen defizita % 2,9 handitzea BPGri dagokionez 2024rako eta % 3,4, berriz, 2028rako. Herrialdeko dibisen diru-sarrerak handitzea espero da, langile immigranteek egiten dituzte dibisa-bidalketen ondorioz, batez ere AEBtik, petrolioaren esportazioen diru-sarrerengatik eta herrialdeko turismoaren diru-sarreretatik. Probabilitate txikia dago Kolonbiak bere zorrak ezin ordaindu ahal izateko, atzerriko etengabeko inbertsio-fluxu zuzena, finantza-merkatuetara sartzeko erraztasuna eta herrialdeko nazioarteko erreserbak direla eta.

Kolonbia atzerriko inbertsioa hartzeko herrialde egokia da hainbat sektoretan, batez ere, komunikazioen, azpiegituraren, manufakturaren, merkataritzaren eta zerbitzuen sektorean. Energia-sektorean potentzial ona dago, batez ere energia berriztagarriaren proiektuetan, egungo gobernuak erregai fosilen erabilera murrizteko egin duen apustuarengatik eta balizko energia-iturri alternatiboengatik, esaterako, eolikoa, eguzki-energia edo hidrogenoa. Zerbitzuen sektorean aukerak sor daitezke egungo gobernuak iragarri dituen gizarte-politikak martxan jartzeko.

Kolonbiako ekonomia erauzketa-industrien mende dagoen arren hein handi batean, Ozeano Barearen eta Atlantikoaren artean kokatuta dagoenez eta merkataritza libreko akordioak dituenez, herrialde erakargarria da nazioarteko inbertitzaileentzat. 2024an hazkunde ekonomikoa izatea espero da, hein batean, zerga-politika lasaiagoa duelako eta inflazioa murriztu egin delako. Horrek kontsumo pribatua handituko du. Petrolioaren esportazioak herrialdeko esportazio guztien erdia izan ohi dira eta epe laburrean igo egingo dira, hainbat herrialdek Errusiako petrolioari jarritako blokeoaren ondorioz. Etorkizunera begira, herrialdeak ustelkeria-tasak murrizten jarraitzeko lanean jarraitu nahi du, nazioarteko inbertitzaileentzat erakargarria izaten jarraitzeko.

Gobernuaren politika berrien epe ertaineko merkataritzan eragina izatea espero da, batez ere, petrolio-enpresei ezarritako zerga-tasaren gorakadaren eta aberats handiei igotako zergen ondorioz. Egungo gobernuak inflazioa murrizteko egin duen ahalegina dela eta, baliteke ekintzen ondorio positiboak igartzea datozen urteetan. Gobernuaren politika polemikoenetako bat izan da etorkizun hurbilean karbonoaren ustiapena debekatzea. Herrialdeko industria nagusienetako bati eragin dio horrek.

Egungo gobernua trantsizio ekonomikoa sustatzen ari da, herrialdea erregai fosilekiko duen mendekotasunetik urruntzeko. Trantsizio hori konplexua izango da, industria horrek garrantzi estrategikoa baitu herrialdearen ekonomian. Energia berriztagarrien bultzadarekin, bereziki hidrogeno berdearekin, etorkizun hurbilean aukera handiak sortzea espero da. Kolonbiak merkataritza librerako hitzarmen asko ditu eskualdeko beste herrialde batzuekin eta merkataritzako hainbat oztopo kendu ditu. Hortaz, inbertitzaileentzat erakargarriagoa da orain. Gainera, Kolonbiak inbertsioak eta inbertitzaileen jabetzak babesten ditu, beraz, herrialde oso erakargarria da atzerriko inbertitzaileentzat.

Kolonbiak Mexikoren antzeko muga-zergak ditu, baina Latinoamerikako herrialde askorenak baino altuagoak, esaterako, Txile edo Perurenak. Merkataritza librerako inolako akordio motarik ez dagoen herrialdeetako inportazioentzat, hiru muga-zerga mota ezarri dira: % 0-5 Kolonbian ekoitzi ez diren lehengai, industria-ondasun eta kapital-ondasunentzat; % 10 manufakturatutako produktuentzat, salbuespenen , eta % 15-20 kontsumo-ondasunentzat. Produktu estrategiko batzuek muga-zerga bereziak ordaindu behar dituzte, esaterako, burdinak, altzairuak eta beste metal edo produktu kimiko batzuk. Gainera, meatzaritza-sektorearentzako makinen eta produktu kimikoen inportazioaren gaineko araudia oso zorrotza da, erregistro zailak ditu eta eskakizun tekniko zorrotzak. Gobernua hainbat neurri ezartzen ari da muga-zergak murrizteko eta inportazioa eta esportazioa handitzeko.

Ustelkeria da Kolonbiako lege-arrisku nagusia. Gobernua hori konpontzeko neurriak aplikatzen ari den arren, ustelkeriak inbertitzaileak uxatzen ditu, enpresa multinazionalentzat dakarren lege-arriskua eta ohore-arriskua dela eta. Administrazio-sistemak sinplifikatu egin dira azken urteetan, eta enpresak erregistratzeko eta desegiteko prozesua askoz ere errazagoa da. Kolonbiako merkatuak ez du jabetza intelektualaren gaineko lege sendorik eta lege-sistema ez da oso eraginkorra auziak kudeatzeko garaian, hortaz, Kolonbiako lege-arriskuak arazo izan daitezke atzerriko inbertitzaileentzat.